Według art. 11a ustawy o samorządzie gminnym organami gminy są:
- rada gminy,
- wójt (burmistrz, prezydent miasta).
Rada gminy (jako organ uchwałodawczy i kontrolny) może powoływać stałe i doraźne komisje do określonych zadań i ustalać ich przedmiot działania oraz skład osobowy. Wójt jest organem wykonawczym gminy. Podobnie jak rada gminy, wójt jest wybierany w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym.
Art. 17 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że w skład rady wchodzą radni w liczbie:
- piętnastu w gminach do 20.000 mieszkańców,
- dwudziestu jeden w gminach do 50.000 mieszkańców,
- dwudziestu trzech w gminach do 100.000 mieszkańców,
- dwudziestu pięciu w gminach do 200.000 mieszkańców oraz po trzech na każde dalsze rozpoczęte 100.000 mieszkańców, nie więcej jednak niż czterdziestu pięciu radnych.
Kadencja rady gminy trwa 4 lata licząc od dnia wyboru.
Czynne prawo wyborcze (prawo wybierania) - prawo do uczestniczenia w głosowaniu do rad ma:
- każdy obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze działania tej rady (nie mają prawa wybierania osoby pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądowym i praw wyborczych orzeczeniem Trybunału Stanu oraz ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądowym),
- obywatel UE niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, stale zamieszkuje na obszarze działania tej gminy (prawo wybierania nie ma obywatel UE niebędący obywatelem polskim pozbawiony prawa wybierania w państwie członkowskim UE, którego jest obywatelem).
Bierne prawo wyborcze (prawo wybieralności) - prawo do ubiegania się o mandat radnego przysługuje osobie mającej prawo wybierania do danej rady.
Nie mają prawa wybieralności osoby:
- karane za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego,
- wobec których wydano prawomocny wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w prawie popełnienia umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego.
Mandatu radnego gminy nie można łączyć z:
- mandatem posła lub senatora,
- wykonywaniem funkcji wojewody lub wicewojewody,
- członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego.
Art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza, prezydenta miasta stanowi, że wójt jest wybierany w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich, w głosowaniu tajnym".
Prawo wybierania wójta w danej gminie (czynne prawo wyborcze) ma każdy, kto posiada prawo wybierania do rady tej gminy.
Prawo wybieralności (bierne prawo wyborcze) ma każdy obywatel polski posiadający prawo wybieralności do rady gminy, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat, z tym że kandydat nie musi stale zamieszkiwać na obszarze gminy, w której kandyduje.
Funkcji wójta oraz jego zastępcy nie można łączyć z:
- funkcją wójta lub jego zastępcy w innej gminie,
- członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której jest wójtem lub zastępcą wójta,
- zatrudnieniem w administracji rządowej,
- mandatem posła lub senatora.
Mandat wójta wygasa z następujących przyczyn:
- odmowa złożenia ślubowania,
- pisemnie zrzeczenie się mandatu,
- odwołanie w drodze referendum,
- śmierć,
- utrata prawa wybieralności lub brak tego prawa w dniu wyborów,
- naruszenie zakazu łączenia stanowisk,
- orzeczenie trwałej niezdolności do pracy.
Wójta może odwołać Prezes Rady Ministrów jako środek nadzoru (art. 96 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym).
Do zadań wójta należy w szczególności:
- przygotowywanie projektów uchwał rady gminy,
- określanie sposobu wykonywania uchwał,
- gospodarowanie mieniem komunalnym,
- wykonywanie budżetu,
- zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych [...].
Organami powiatu są:
- rada powiatu,
- zarząd powiatu.
Zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy o samorządzie powiatowym w skład rady powiatu wchodzą radni o liczbie piętnastu w powiatach liczących do 40.000 mieszkańców oraz po trzech na każde kolejne rozpoczęte 20.000 mieszkańców, ale nie więcej niż trzydziestu dziewięciu radnych.
Rada powiatu:
- wybiera ze swego grona przewodniczącego i jednego lub dwóch wiceprzewodniczących bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym,
- może powoływać ze swojego grona stałe i doraźne komisje do określonych zadań, ustala przedmiot ich działania oraz skład osobowy (rada powołuje komisję rewizyjną dla sprawowania funkcji kontrolnej),
- kontroluje działalność zarządu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych,
- obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego rady w miarę potrzeby, co najmniej jednak raz na kwartał.
Uchwały rady i zarządu powiatu zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu danego organu, w głosowaniu jawnym, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej.
Zarząd powiatu jest organem wykonawczym powiatu. Rada powiatu wybiera zarząd w liczbie 3 do 5 osób. W skład zarządu powiatu wchodzą:
- starosta,
- wicestarosta,
- pozostali członkowie.
Starostę wybiera się bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym. Wicestarostę i pozostałych członków zarządu rada powiatu wybiera na wniosek starosty zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.
Zgodnie z art. 32 ustawy o samorządzie powiatowym, zarząd powiatu wykonuje uchwały rady powiatu i zadania powiatu określone przepisami prawa.
Zarząd wykonuje zadania powiatu przy pomocy starostwa powiatowego oraz jednostek organizacyjnych, w tym powiatowego urzędu pracy.
Powiatową administrację zespoloną tworzą:
- starostwo powiatowe,
- powiatowy urząd pracy, będący jednostką organizacyjną powiatu,
- jednostki organizacyjne, stanowiące aparat pomocniczy kierowników powiatowych służb inspekcji i straży (Policja, Państwowa Straż Pożarna, powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego).
Starosta jest:
- kierownikiem starostwa powiatowego,
- zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa,
- zwierzchnikiem służbowym kierowników jednostek organizacyjnych powiatu,
- zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży.
Starosta organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz. Organami samorządu województwa są:
- sejmik województwa,
- zarząd województwa.
Według art. 16 ust. 3 ustawy o samorządzie w województwie, w skład sejmiku województwa wchodzą radni wybrani w wyborach bezpośrednich w liczbie trzydziestu w województwach liczących do 2.000.000 mieszkańców oraz po trzech radnych na każde kolejne rozpoczęte 500.000 mieszkańców. Radni wojewódzcy wybierani są w wyborach bezpośrednich. Kadencja sejmiku województwa, trwa 4 lata, licząc od dnia wyborów. Odwołanie sejmiku województwa przed upływem kadencji może nastąpić wyłącznie w drodze referendum wojewódzkiego (wyjątek - art. 171 ust. 3 Konstytucji RP).
Sejmik województwa:
- jest organem stanowiącym i kontrolnym województwa,
- podejmuje uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi województwa z tytułu wykonania budżetu,
- wybiera ze swojego grona przewodniczącego i wiceprzewodniczących - w liczbie nie większej niż trzech,
- obraduje na sesjach,
- może powoływać ze swego grona stałe i doraźne komisje do wykonywania określonych zadań.
Zarząd województwa jest organem wykonawczym województwa. Sejmik województwa wybiera zarząd województwa w ciągu 3 miesięcy od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy.
Marszałka województwa wybiera się bezwzględną większością głosów ustawowego składu sejmiku, natomiast wicemarszałków oraz pozostałych członków zarządu na wniosek marszałka zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym.
W skład zarządu województwa wchodzi:
- marszałek województwa,
- wicemarszałek lub dwóch wicemarszałków,
- pozostali członkowie.
Marszałek województwa:
- kieruje bieżącymi sprawami województwa,
- reprezentuje województwo na zewnątrz,
- organizuje pracę zarządu województwa i urzędu marszałkowskiego.
Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej marszałek województwa wydaje decyzje administracyjne. Jeśli przepisy prawa tak stanowią decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej wydaje zarząd województwa. Zarząd województwa wykonuje zadania województwa przy pomocy urzędu marszałkowskiego i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych lub wojewódzkich osób prawnych. Na wniosek marszałka województwa sejmik powołuje i odwołuje skarbnika województwa, który jest głównym księgowym budżetu województwa. Czynności prawne, z których wynikają zobowiązania pieniężne województwa, wymagają do ich skuteczności kontrasygnaty głównego księgowego budżetu województwa, a więc skarbnika lub osoby przez niego upoważnionej.
Wszystkie wpisy zostały przygotowane z należytą starannością, aby jak najlepiej przedstawić dane zagadanienie. Miłego czytania.
KonwersjaKonwersja EmotikonyEmotikony