W ustawie z 29 września 1994 roku o rachunkowości zawarto przepisy dotyczące prowadzenia rachunkowości, w szczególności:
- sposób prowadzenia ksiąg,
- opis przyjętych zasad rachunkowości,
- zasady dokonywania inwentaryzacji,
- wycenę aktywów i pasywów oraz ustalenie wyniku finansowego,
- łączenie się spółek,
- sporządzanie sprawozdań finansowych,
- badanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych,
- gromadzenie i przechowywanie dokumentacji rachunkowej.
Jednostka powinna posiadać opis przyjętych zasad polityki rachunkowości obejmujący:
1. stosowany rok obrotowy i okresy sprawozdawcze,
2. metody wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego,
3. sposoby prowadzenia ksiąg rachunkowych, a w szczególności:
- zakładowego planu kont, ustalającego wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych oraz ich powiązanie z kontami księgi głównej,
- wykazu ksiąg rachunkowych, a przy prowadzeniu ksiąg przy pomoc komputera wykazu zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe określeniem ich struktury i wzajemnych powiązań,
- opisu systemu przetwarzania danych, a przy stosowaniu komputera - opisu systemu informatycznego zawierającego wykaz procedur i funkcji.
4. organizacyjne rozwiązanie służące ochronie danych osobowych i ich zbiorów.
Zakładowy plan kont to wykaz kont obowiązujący w jednostce i powinien zawierać:
- wykaz kont syntetycznych, które tworzą księgę główną oraz przyjęte zasady księgowania na nich operacji gospodarczych, a także zasady wyceny aktywów i pasywów,
- zasady tworzenia i prowadzenia kont analitycznych do określonych kont syntetycznych, które tworzą księgi pomocnicze i ich powiązanie z kontami księgi głównej.
Zakładowy plan kont powinien zawierać taki wykaz kont, aby można rzetelnie sporządzić:
- sprawozdanie finansowe,
- rachunek wyników,
- deklaracje i zeznania podatkowe,
- statystyczne sprawozdania dla GUS.
Księgi rachunkowe obejmują:
- dziennik,
- księgę główną,
- księgi pomocnicze,
- zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych,
- wykaz składników aktywów i pasywów (inwentarz).
Dziennik zawiera chronologiczne ujęcie operacji gospodarczych.
Księga główna zawiera zbiór kont syntetycznych.
Księgi pomocnicze to zbiór kont analitycznych (pomocniczych). Konta ksiąg pomocniczych zawierają zapisy będące uszczegółowieniem i uzupełnieniem zapisów kont księgi głównej.
Zapisy na kontach analitycznych prowadzi się według tych samych zasad jak na kontach syntetycznych.
Okresowo uzgadnia się zapisy na kontach analitycznych z zapisami na kontach syntetycznych, tzw. uzgadnianie analityki z syntetyką.
Zestawienie obrotów i sald sporządza się na koniec każdego miesiąca na podstawie zapisów na kontach księgi głównej, które zawiera:
- symbole lub nazwy kont,
- salda początkowe na dzień otwarcia ksiąg rachunkowych, obroty za miesiąc sprawozdawczy i narastająco od początku roku obrotowego oraz salda końcowe na koniec okresu sprawozdawczego,
- sumę sald na dzień otwarcia ksiąg, sumę obrotów za miesiąc sprawozdawczy i sumę sald na koniec okresu.
Księgi rachunkowe otwiera się (w ciągu 15 dni od dnia zaistnienia tych zdarzeń):
- na dzień rozpoczęcia działalności (pierwszy dzień zdarzenia gospodarczego),
- na początek każdego następnego roku obrotowego,
- na dzień zmiany formy prawnej,
- na dzień wpisu do rejestru połączenia jednostek lub podziału jednostek,
- na dzień rozpoczęcia likwidacji lub wszczęcia postępowania upadłościowego.
Księgi rachunkowe zamyka się (nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia zaistnienia tych zdarzeń):
- na dzień kończący rok obrotowy,
- na dzień zakończenia działalności jednostki,
- na dzień poprzedzający zmianę formy prawnej,
- na dzień poprzedzający dzień podziału bądź połączenia,
- na dzień postawienia w stan likwidacji jednostki.
Ostateczne zamknięcie ksiąg rachunkowych powinno nastąpić najpóźniej w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy.
Zamknięcie ksiąg rachunkowych polega na nieodwracalnym wyłączeniu możliwości dokonywania zapisów księgowych.
Zatwierdzenie sprawozdania nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego.
Zakładowy plan kont składa się z 9 zespołów kont ponumerowanych od 0 do 8:
a) Zespół 0 - Aktywa trwałe,
b) Zespół 1 - Środki pieniężne, rachunki bankowe i inne krótkoterminowe aktywa finansowe,
c) Zespół 2 - Rozrachunki i roszczenia,
d) Zespół 3 - Materiały i towary,
e) Zespół 4 - Koszty według rodzajów i ich rozliczenie,
f) Zespół 5 - Koszty według typów działalności i ich rozliczenie,
g) Zespół 6 - Produkty i rozliczenia międzyokresowe,
h) Zespół 7 - Przychody i koszty ich osiągnięcia,
i) Zespół 8 - Kapitały (fundusze) własne, fundusze specjalne, rezerwy i wynik finansowy.
Wycena aktywów i pasywów oraz ich inwentaryzacja
Każdy składnik zasobów i źródeł finansowania musi być w bilansie odpowiednio wyceniony. Od wyceny zależy wartość aktywów, pasywów i wynik finansowy.
W ciągu roku obrotowego ujmuje się:
- rzeczowe składniki majątku oraz aktywa finansowe według ich cen nabycia lub kosztów wytworzenia,
- należności i zobowiązania oraz środki pieniężne według wartości nominalnej.
Na dzień bilansowy wycenia się aktywa i pasywa według cen nabycia lub wytworzenia z zachowaniem zasady ostrożnej wyceny:
- zmniejszenie wartości użytkowej materiałów, towarów (przydatność i możliwość sprzedaży), a środków trwałych o odpisy amortyzacyjne,
- należności i zobowiązania w kwotach wymagających zapłaty łącznie z odsetkami,
- aktywa finansowe długoterminowe w cenie nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty wartości,
- aktywa finansowe krótkoterminowe w cenie nabycia lub w cenie rynkowej w zależności od tego, która jest niższa,
- kapitały własne oraz pozostałe aktywa i pasywa - w wartości nominalnej.
Inwentaryzację przeprowadzamy przez:
- spis z natury,
- potwierdzenia przez kontrahentów sald,
- weryfikację.
Inwentaryzację przeprowadza się na koniec każdego roku obrotowego z tym, że:
- zapasy towarów, materiałów, wyrobów gotowych na strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-wartościową - raz na 2 lata,
- nieruchomości, maszyny i urządzenia na strzeżonych obiektach - raz na 4 lata,
- zapasy towarów i materiałów objętych ewidencją tylko wartościową - raz na rok.
Przeprowadzoną inwentaryzację należy udokumentować:
- spisami (arkusze inwentaryzacyjne),
- potwierdzeniami sald,
- wycenami.
Jeżeli powstaną różnice w postaci niedoborów lub nadwyżek to należy je rozliczyć w roku obrotowym, w którym przeprowadzono inwentaryzację.
Wszystkie wpisy zostały przygotowane z należytą starannością, aby jak najlepiej przedstawić dane zagadanienie. Miłego czytania.
KonwersjaKonwersja EmotikonyEmotikony