Osoba współpracująca a składki ZUS

Za osobę współpracującą dla celów ubezpieczeniowych (składki ZUS) z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność uważa się (jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności):
- małżonka,
- dzieci własne, również przysposobione,
- dzieci drugiego małżonka, również przysposobione,
- rodziców,
- macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające.

Zatem dla celów ubezpieczeń społecznych, bez względu na podstawę zatrudnienia czy też jej brak, wyżej wymienione osoby podlegać będą ubezpieczeniom społecznym jako osoby współpracujące, i to bez względu na wymiar tej współpracy. Nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. Zatem jeżeli przedsiębiorca zatrudni np. dziecko własne w celu przygotowania zawodowego, zgodnie z odrębnymi przepisami, to dziecko to nie będzie traktowane jako osoba współpracująca, ale jak każdy inny (obcy) zatrudniony uczeń.
Płatnikiem składek ZUS za osobę współpracującą jest osoba prowadząca działalność gospodarczą. To przedsiębiorca rozlicza składki, składa deklaracje, finansuje składki z własnego dochodu.

Osoba współpracująca może świadczyć swoje usługi na rzecz firmy:
- odpłatnie,
- nieodpłatnie.

Jeżeli zatrudnienie opiera się odpłatnie, na podstawie prawnej, np. jest to umowa o pracę czy umowa zlecenia, wówczas składki ZUS należy rozliczyć tak, jak dla osoby współpracującej, a podatek dochodowy, tak jak przewidują to przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dla przychodów z danego źródła (koszty uzyskania przychodu, zaliczka, PIT-11/8B itd.).
Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą wykonuje w takim wypadku obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych PIT w takim samym zakresie i w taki sam sposób, jak w stosunku do zatrudnionych osób obcych.

W przypadku świadczenia pomocy bez umowy albo na podstawie ogólnej umowy o współpracy nie przewidującej wynagrodzenia nie wystąpią żadne obowiązki płatnika PIT. Można uznać, że w takich sytuacjach zawarto umowę zlecenia bez wynagrodzenia.
Jeżeli osoba, nawet krewny, czy osoba współpracująca ZUS, świadczy dla twojej firmy swoje usługi nieodpłatnie, nawet bez zawartej umowy, czy na podstawie umowy o współpracę, to oznacza to, że zawarto ustnie albo pisemnie (umowa o współpracy) umowę zlecenia. Być może nawet jest to umowa o pracę. Świadczenia z takich umów podlegają opodatkowaniu u przedsiębiorcy jako nieodpłatne świadczenia.

Jeżeli zatrudniasz bliskiego krewnego na podstawie odpłatnej umowy, pamiętaj, że:
- wynagrodzenie musi być określone na warunkach rynkowych, gdyż inaczej urząd skarbowy będzie miał prawo je zmienić i nałożyć kary na obie strony,
- nie stanowią kosztów uzyskania przychodu wynagrodzenia za pracę małżonka i małoletnich dzieci podatnika, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej, także małżonków i małoletnich dzieci wspólników.

Jeżeli jednak z porozumieniem zawartym pomiędzy osobą współpracującą a przedsiębiorcą przewidziano, iż osoba współpracująca nabywa prawo do pewnej części zysku, to w takim wypadku najczęściej należy przyjąć, iż zawiązano spółkę cywilną, a osoba współpracująca ma status przedsiębiorcy.

Nie stanowią kosztów uzyskania przychodu wartość własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, a w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej, także małżonków i małoletnich dzieci wspólników. Oznacza to, że wartość pracy, przede wszystkim wszelkie kwoty wypłacone małżonkowi oraz małoletnim dzieciom podatnika, nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodu. Nie ma przy tym znaczenia, czy kwoty wypłacono po prostu za współpracę, czy też na podstawie formalnie zawartej umowy o pracę albo umowy zlecenia.

Podatnik (przedsiębiorca) opłaca za osobę współpracującą składki na ubezpieczenie społeczne, w związku z czym przysługuje mu prawo od odliczenia składek na ubezpieczenia społeczne (od dochodu) oraz na ubezpieczenie zdrowotne (od podatku), natomiast składki na Fundusz Pracy może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu w dacie ich opłacenia.

Prawo do odliczenia nie przysługuje osobie współpracującej, ona bowiem nie ponosi takiego wydatku. Z tego też względu w przypadku zatrudnienia osoby współpracującej np. na podstawie umowy o pracę w PIT-11/8B nie umieszcza się kwot składek na ubezpieczenia społeczne czy zdrowotne, nie są to bowiem kwoty potrącone z wynagrodzenia, a opłacone bezpośrednio przez pracodawcę.

Jeżeli osobą współpracująca uzyskuje w związku ze współpracą dochód, w szczególności dochód na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czy umowy o dzieło, wówczas ma obowiązek wykazać te dochody w zeznaniu rocznym i rozliczyć się w tym zakresie z podatku dochodowego od osób fizycznych PIT. Nie ma przy tym znaczenia fakt, iż dla przedsiębiorcy kwoty wypłacone osobie współpracującej mogły nie stanowić kosztów uzyskania przychodu, w związku z czym występuje "podwójne" opodatkowanie wynagrodzenia, u przedsiębiorcy oraz u osoby współpracującej.

Terminy opłacania składek:
- do 10-tego następnego miesiąca - jeżeli osoba fizyczna opłaca składki za siebie,
- do 15-tego następnego miesiąca - jeżeli zatrudnia pracowników lub ma osobę współpracującą / składka za siebie i pracowników.

• Tweet
• Share
• Share
• Share
• Share

Od autora tekstów

Wszystkie wpisy zostały przygotowane z należytą starannością, aby jak najlepiej przedstawić dane zagadanienie. Miłego czytania.

Related Post